ఒకప్పుడు గొప్ప వైభవాన్నిచూసిన నగరం శిధిలంగా మారిపోయింది. గొప్ప సంస్కృతిని గడించిన నగరం ఏళ్ళతరబడి భూగర్భంలో మగ్గిపోయింది. మాయన్ల కాలం నాటి మహానగరం 2000 ఏళ్ళకు బయటపడింది.ఆ నగరం అవశేషాలను మధ్య అమెరికాలోని గ్వాటెమాలాలో ఉన్న ఒక అడవిలో సాన్ కార్లోస్ యూనివర్సిటీకి చెందిన ఆర్కియాలజిస్టులు వెలికితీశారు. ఆ ప్రాచీన సిటీలో దాదాపు 1,000 ఇండ్లు ఉండేవని గుర్తించారు.
నదీ తీరంలో ఆ నగరం ఉండేదని, దాని చుట్టూ 160 కిలోమీటర్ల మేర కాజ్ వేలు ఉన్నట్లు ఆధారాలు లభించాయని చెప్పారు. ఈ కాజ్ వేల మీదుగానే మాయన్ లు రాకపోకలు సాగించేవారని అంచనా వేస్తున్నారు.
నగరం పరిధిలో కొన్ని పిరిమిడ్లను కూడా గుర్తించినట్లు వెల్లడించారు. వేడుకలు, వినోద కార్యక్రమాలు, రాజకీయ కార్యకలాపాలు జరుపుకునేందుకు ప్రత్యేక భవనాలను ఆనాడే మాయన్స్ నిర్మించుకున్నారని తెలిపారు.
జల వనరులను నిల్వ చేసుకునేందుకు రిజర్వాయర్లు, కెనాల్స్ను.. క్రీడాపోటీల నిర్వహణ కోసం మైదానాలను కూడా నిర్మించుకున్నారని చెప్పారు. లైడార్ టెక్నాలజీతో నిర్వహించిన ఏరియల్ సర్వేలో ఇందుకు సంబంధించిన ఆధారాలు లభించాయని ఆర్కియాలజిస్టులు వెల్లడించారు.
“మా అధ్యయనంలో భాగంగా రాత్రివేళ విమానం నుంచి గ్వాటెమాలాలోని ఆ అడవిపైకి లేజర్ కిరణాలను ప్రసరింపజేశాం.. ఓ ప్రదేశం నుంచి వెనక్కి వచ్చిన కాంతి కిరణాలను కూడగట్టి దృశ్య రూపంలోకి మారిస్తే ఒక నగరం నమూనా వచ్చింది.
అది దాదాపు 2000 ఏళ్ల కిందటిదని తెలిసి ఆశ్చర్యపోయాం”అని ఒక శాస్త్రవేత్త చెప్పారు. ఈ వివరాలతో కూడిన అధ్యయన నివేదిక ‘ఎన్షియంట్ మెసోఅమెరికా’ జర్నల్లో పబ్లిష్ అయింది.